Landbouwladder en afwegingskader

Om te komen tot maatregelen voor landbouwverkeer is gebruik gemaakt van de landbouwladder (bron: Royal HaskoningDHV). Hierbij wordt rekening gehouden met verschillende soorten maatregelen, niet alleen nieuwe infrastructuur, maar ook gedragsmaatregelen of oplossingen die te maken hebben met ruimtelijke ordening. Daarnaast is een afwegingskader opgesteld om een afweging te kunnen maken of een weg wel of niet opengesteld kan worden voor landbouwverkeer. 

Landbouwladder

Aan de hand van de landbouwladder (zie afbeelding) zijn oplossingsrichtingen opgesteld die algemeen toepasbaar zijn en oplossingsrichtingen voor specifieke locaties. De landbouwladder zorgt voor een brede focus op uitdagingen en oplossingsrichtingen voor landbouwverkeer. Met de landbouwladder worden op zeven niveaus de oplossingsmogelijkheden verkend: welke oplossingsrichtingen zijn op welk niveau mogelijk en wat zijn de gevolgen voor de andere niveaus. Hierbij beginnen we onderaan de ladder, generieke oplossingsrichtingen, welke hoe verder naar boven toe hoe locatie-specifieker de oplossingen zijn. Bij het zoeken van de oplossing start men bij trede 1 “ruimte en economie”. Als deze trede geen oplossing biedt, gaat men naar de volgende trede. 

In onderstaande tabel staan mogelijke maatregelen per trede en een toelichting die helpt om de afweging te kunnen maken.  Bijvoorbeeld kavelruil kan een oplossing zijn volgens de trede “ruimte en economie”. Bij benutten kan men in dit kader denken aan het zoeken van alternatieve routes. En het aanbrengen van passeerhavens is het wijzigen van de bestaande infrastructuur.

Onderdeel

Oplossingsrichting

Toelichting

Ruimte en economie

Herverkaveling landbouwbedrijven

Dit is een continu proces, waardoor landbouwverkeer minder ritten over de weg hoeft te maken. Dit is geen totaaloplossing; landbouwverkeer blijft op de openbare weg rijden. De verwachting is wel dat bij een betere
kavelverdeling (aaneengesloten landbouwkavels), het aandeel landbouwverkeer op de openbare weg zal afnemen.

Regulering, wetgeving en beleid

Discussie blijven voeren over de positie van landbouwverkeer.

Per situatie is het maatwerk waar landbouwverkeer het beste kan rijden, zie ook 'Afwegingskader' onder deze tabel.

 

T-Rijbewijs

Profiteren van de aannemelijke, positieve effecten van het T-rijbewijs

Educatie en gedrag

Verkeerseducatie m.b.t landbouwverkeer voor scholieren en voor bestuurders van landbouwvoertuigen (in de vorm van campagnes)

VOMOL en kennismiddag landbouwverkeer zijn beschikbare programma’s voor middelbare scholieren die scholieren meer bewust maakt van risico’s m.b.t. landbouwverkeer. Gegeven door bestuurders. Daarnaast zijn er voor bestuurders e-learningmodules

 

Bijeenkomst tussen bestuurders landbouwvoertuigen en bewoners

Organiseer een bijeenkomst met sector en bewoners op specifieke locaties om met elkaar de situatie te bespreken en begrip te krijgen voor elkaars belangen.

   

Voertuig aanpassingen

Veiligheidsmiddelen op en aan landbouwvoertuigen

Ter verbetering van de verkeersveiligheid stimuleert CUMELA om veiligheidsmiddelen op en aan landbouwvoertuigen toe te passen, zoals een bumper aan de voorkant van een tractor, zodat fietsers niet onder de tractor kunnen komen.

Benutten

Bepalen welke wegen toegankelijk zijn voor landbouwverkeer en welke niet, rekening houdend met de APK-, registratie- en kentekenplicht.

Zie het 'Afwegingskader' onder deze tabel en Gewenst netwerk.

Aanpassingen bestaande infrastructuur

Pas de infrastructuur aan om de verkeerssituatie te verbeteren.

Het betreft maatwerk voor specifieke locaties. Hierbij kan gedacht worden aan het toepassen van bermverharding langs wegen waar landbouwverkeer rijdt, ruimte creëeren voor fietsers op drukke fietsroutes en oversteeklocaties duidelijk en herkenbaar in te richten waar fietsers en landbouwverkeer samen rijden. Indien landbouwverkeer op provinciale wegen rijden kan gedacht worden aan het toepassen van landbouwpasseerstroken of het verbeteren van de bermen.

Nieuwe infrastructuur

Het aanleggen van nieuwe infrastructuur om knelpunten op te lossen.

Indien bovenstaande maatregelen onvoldoende oplossend vermogen bieden voor de knelpunten of niet mogelijk zijn, is een laatste optie om nieuwe infrastructuur aan te leggen. Het kan bijvoorbeeld gaan om de aanleg van een nieuwe rondweg om een kern, het aanleggen van een parallelweg of het aanleggen van een landbouwpad specifiek voor landbouwverkeer.  In verband met vaak hoge kosten zal hierbij zal een haalbaarheidsstudie gedaan moeten worden om te kijken of dit daadwerkelijk bijdraagt aan het oplossen van het knelpunt.

Afwegingskader

Afweegkader

Om een afweging te kunnen maken of een weg wel of niet opengesteld kan worden voor landbouwverkeer spelen de volgende afwegingen mee:

  • Functie van de weg: is het een stroomweg, gebiedsontsluitingsweg of erftoegangsweg?

  • Inrichting van de weg;

  • Aanwezigheid van een parallelweg en/of een apart fietspad;

  • Huidige situatie voor landbouwverkeer: open, gesloten, inhaalverbod, passeerstroken;

  • Intensiteit auto’s (en vrachtverkeer);

  • Intensiteit landbouwverkeer (nog nergens meegenomen);

  • Intensiteit fiets, school-thuisroute op parallelweg?

  • Aantal perceelaansluitingen;

  • Zijn er alternatieve routes voor landbouwverkeer?

  • Ritlengte landbouwverkeer. Kan er een ergens een kortsluiting worden gerealiseerd, zodat de voertuigbeweging over de (hoofd)rijbaan niet meer nodig is?

  • Communicatie en voorlichting;

  • Bebouwing, beplanting, voorzieningen (scholen, oudernhuisvesting, winkels);

  • Ruimte (beschikbaarheid);

  • De kosten van de maatregel.

Zie de paragraaf 'gewenst netwerk' voor voorgestelde aanpassingen aan het netwerk voor landbouwverkeer.