Waarom dit onderzoek?

Inleiding en achtergrond

In de provincie Groningen is landbouw (akkerbouw, veeteelt) een belangrijke bedrijfstak. Dit betekent dat landbouwverkeer relatief vaak van de provinciale en gemeentelijke wegen gebruik maakt. Regelmatig komt dit onderwerp in de politiek en in de media aan de orde, vooral wanneer er sprake is van verkeersonveilige situaties en er sprake is van beperking van de doorstroming van het verkeer.

Ook wordt het onderwerp landbouwverkeer regelmatig aan de orde gesteld in het Verkeer- en Vervoerberaad (VVB). De vraag om landbouwverkeer uit dorpskernen te weren en gebruik te laten maken van de provinciale wegen die langs de betreffende dorpskernen zijn gelegen, is een terugkerend thema. Gedeputeerde Staten heeft besloten om, gelet op de gesprekken over landbouwverkeer in het VVB, het VVB te vragen een onderzoek uit te voeren naar de (toekomstige) functie van het landbouwverkeer op de wegen in de provincie Groningen.

Landbouwverkeer is een weerbarstig onderwerp. Doordat de voertuigen in beginsel werkvoertuigen zijn die ook zelfstandig kunnen rijden, is het een aparte categorie in het verkeerssysteem. Door de afwijkende grootte, massa, vorm en snelheid is het voor wegbeheerders lastig te besluiten wat ze met de voertuigen aan moeten. Vanwege de grootte en de massa van de voertuigen bestaat een voorkeur om het landbouwverkeer vooral op provinciale gebiedsontsluitingswegen (80km/h-wegen) af te wikkelen. Uit oogpunt van snelheidsverschillen met het overige verkeer is dit echter ongewenst (verkeersveiligheid en doorstroming) en is menging met langzaam verkeer meer voor de hand liggend. Vaak moet hierbij van dorptraverses gebruik gemaakt worden. Leefbaarheid en verkeersveiligheid kunnen hier onder druk komen te staan.

Per 1 januari 2021 is de APK-, registratie- en kentekenplicht voor landbouwvoertuigen ingegaan. Door deze wetgeving is tevens de maximumsnelheid voor landbouwvoertuigen verhoogd van 25 km/h naar 40 km/h. Hiermee worden snelheidsverschillen tussen landbouwverkeer en het overige verkeer verkleind. Het toelaten van landbouwverkeer op provinciale gebiedsontsluitingswegen (80 km/h) wordt hiermee in sommige gevallen een mogelijk alternatief voor de routes door dorpskernen. 

Ook de provincie Groningen en de gemeenten worden geconfronteerd met vraagstukken over landbouwverkeer. Het VVB heeft Royal HaskoningDHV gevraagd te ondersteunen bij het in beeld brengen van knelpunten en te komen tot een gestructureerde oplossing voor de geconstateerde knelpunten.